Każdy człowiek marzy o byciu szczęśliwym – nie ma co do tego żadnych wątpliwości. Jednak czym tak naprawdę jest szczęście i w jaki sposób możemy je osiągnąć? Właśnie na to pytanie stara się odpowiedzieć stosunkowo nowa dziedzina psychologii – psychologia pozytywna.
Czym jest psychologia pozytywna?
Psychologia pozytywna, najprościej mówiąc, zajmuje się badaniem wszelkich pozytywnych emocji i tego, co w człowieku piękne i szlachetne. Poszukuje związków między dobrostanem, optymizmem i zdrowiem psychicznym, próbując dociec, co takiego czyni ludzkie życie wartościowym, co może zapewnić mu spełnienie i rozkwit. Najwięcej badań skupia się jednak nad determinantami szczęścia i mechanizmami jego zyskiwania. Dwóch inicjatorów tego ruchu – Martin Seligman oraz Mihály Csíkszentmihály napisali:
,,Rozwijanie i maksymalizowanie doświadczeń pozytywnych to bardziej efektywna strategia osiągania satysfakcji życiowej niż koncentracja na własnych słabościach i angażowaniu się w próby ich udoskonalenia”
Wbrew więc ogólnej tendencji psychologii do skupiania się na patologii, tym, co w człowieku słabe, chore i niedoskonałe, co trzeba naprawić, aby powrócić do stanu równowagi, psychologia pozytywna idzie o krok dalej, pragnąc wznieść człowieka na wyżyny egzystencji i uczynić go szczęśliwym. Tylko co to tak właściwie oznacza?
Inne ciekawe artykuły: https://kielczyk.pl/kiedy-isc-do-psychiatry-kiedy-skorzystac-z-pomocy-specjalisty/
Czym jest szczęście?
Według Martina Seligmana, szczęście jest wartością powstającą na skutek pewnego sposobu życia. Wyróżnił on trzy elementy, składające się na życie szczęśliwe:
Życie przyjemne, mające być dążeniem do uzyskiwania jak największej ilości przyjemności oraz wszelkich emocji pozytywnych. Życie takie, poza hedonistyczną rozkoszą tu i teraz, zaspokajającą wszelkie potrzeby cielesne i etyczne, zakłada odczuwanie satysfakcji i dumy z przeszłości, lecz przepełnione jest także nadzieją i optymizmem na przyszłość.
Życie zaangażowane, które zakłada czerpania szczęścia z podejmowanego wysiłku, maksymalnego zaangażowania, w cokolwiek, co robimy. Ma to zapewnić stan określany mianem flow, czyli niesamowity, niemal mistyczny przepływ energii i witalności, będący podstawą szczęścia.
Życie znaczące, czyli wykorzystanie swoich sił i talentów by służyć czemuś większemu niż ja sam, na przykład rodzinie, lokalnej społeczności, organizacji czy religii. Zapewnia to poczucie sensu życia, bycia częścią większej całości.
Czy są ludzie z natury szczęśliwi?
Jak wskazują badania nad szczęściem, aż w 50% jest ono uwarunkowane neurobiologicznie, a więc uzależnione jest od posiadania pewnych określonych cech temperamentalnych, takich jak ekstrawersja, pobudliwość, czy wrodzona skłonność do odczuwania większej ilości pozytywnych emocji. To właśnie z nich w dużej mierze wynika nasz stały, wyjściowy poziom poczucia szczęścia, do którego za każdym razem wracamy, gdy już przyzwyczaimy się do życiowej zmiany, czy to na lepsze, czy na gorsze (zjawisko to określane jest mianem kołowrotu hedonizmu). Czy jednak oznacza to, że nasze szczęście leży poza naszą kontrolą? Nic bardziej mylnego.
Użyj swoich sił
Program terapeutyczny psychologii pozytywnej zakłada, że możemy osiągnąć szczęście poprzez poleganie na sobie, na swoich mocnych stronach i wykorzystywaniu swoich wyjątkowych sił w codziennym działaniu. Najważniejsza jest więc nasza intencjonalna, dobrowolna aktywność, coś, na co w codziennym życiu poświęcamy energię, innymi słowy – zaangażowanie w to, co jest dla nas najważniejsze. Identyfikacja tych sił, wszelkich naszych zasobów, ma skutkować głęboką satysfakcją emocjonalną i w konsekwencji – autentycznym szczęściem.
Podsumowanie
Psychologia pozytywna stanowi szansę i niezwykle użyteczną podpowiedź dla każdego z nas na tej trudnej drodze, jaką jest osiągnięcie życiowego szczęścia i poczucia satysfakcji. Jej odkrycia możemy starać się przekładać na swoje codzienne życie, by coraz lepiej poznać swoje mocne strony i zaangażować się za ich pomocą w to, co będzie dla nas najważniejsze. Ponadto, nauka ta znajduje swoje zastosowanie także w coachingu, biznesie, gdzie może podnieść efektywność lidera i całego zespołu, edukacji i psychologii zawodowej czy w podnoszeniu jakości życia osób starszych, niepełnosprawnych, czy też cierpiących na zaburzenia emocjonalne.
Bibliografia:
Strelau J., Doliński D., Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, Gdańsk, 2008, r. 8, 691-697.
